قريب 12 درصد دانش‌آموزان سوئد فرزندان مهاجرين و پناهندگان مي‌باشند. آنها از لحاظ برخورداری از تحصيل پايه‌ای همان حق قانونی را دارند که هم‌سالان سوئدی خود دارند. علاوه‌ بر اين آنها از حق قانونی و قابل مطالبة آموزش زبان مادری نيز برخوردار هستند.

اين حق در هفت سال اول تحصيل در مدارس دولتی قابل مطالبه‌ است. هدف از اعطای اين حق کمک به‌ رشد دوزبانی دانش‌آموزان و حفظ هويت دوفرهنگی آنها مي‌باشد.

شرکت در کلاس زبان مادری داوطلبانه‌ مي‌باشد. اما شهرداريها به هر حال مکلفند به‌ همة دانش‌آموزان امکان آموزش زبان مادری را عرضه‌ کنند. درس زبان مادری يا در چهارچوب ساعاتی که‌ برای دروس انتخابی درنظرگرفته‌ شده‌اند، بعنوان آموزش يک زبان اضافی مضاف بر سوئدی و انگليسی ارائه‌ مي‌شود و يا خارج از ساعات عادی درس روزانه‌.

در سوئد بيش از 100 زبان مادری وجود دارد. بچه‌هايي که‌ زبان مادريشان سوئدی نيست، حق اين را دارند که‌ در کلاس درس سوئدی بعنوان زبان دوم شرکت کنند. آنها در اين کلاسها زبان سوئدی را بعنوان وسيله‌ی ارتباطی روزمره‌‌ فرا مي‌گيرند و همچنين اين امکان را خواهند داشت که‌ به زبان سوئدی در دروس تخصصی کسب دانش کنند. در نمره‌گذاری دروس تخصصی ضعفها و اشتباهات زبانی در نظر گرفته‌ مي‌شوند.

هر کس که‌ سوئدی را نه‌ بعنوان زبان اول، بلکه‌ چون زبان دوم آموخته‌ باشد، نيز مي‌تواند به دبيرستان و دانشگاه راه‌ يابد.

مهاجرانی که‌ اشراف لازم را به‌ زبان سوئدی ندارند، مي‌توانند بطور موقت دروس تخصصی را به‌ زبان مادری خود بگدرانند. اين امر برای نمونه‌ در مدرسه‌ی ابتدايي بين‌المللی گوتبورگ عملی مي‌گردد.

در اين مدرسه‌ مجموعاً دانش‌آموزان 50 مليت با 45 زبان مختلف آموزش مي‌بينند. اين تنوع در گونه‌‌گونی تعلق ملی آموزگاران نيز بازتاب يافته‌‌ است؛ ‌ 65 معلم اين مدرسه از‌ 16 کشور متفاوت هستند. پنج معلم زبان مادری که‌ سوئدی را مانند زبان مادری خود صحبت و تدريس مي‌کنند و هر کدام يک رشتة تخصصی را در دانشگاه‌ خوانده‌اند، هيئت معلمين اين مدرسه‌ را تکميل مي‌کنند. در استخدام پرسنل و کادر غيرآموزشی مدرسه‌ هم توجه‌ شده‌ که‌ افرادی از مهاجرين در ميان آنها باشند.

کار آموزگاران هر هفته‌ يکبار از سوی روانشناسان، مشاوران امور شغلی، مددکاران اجتماعی و نهادهای فعال در امور کودکان و نوجوانان مورد حمايت قرار مي‌گيرد. علاوه‌ بر اين شش بازنشسته‌ دو الی پنج بار در هفته‌ مي‌آيند تا به بچه‌ها در امور درسی و غيره‌ کمک کنند.

انجمنهای والدين ياری‌دهنده‌ هستند

معلمان، انجمنهای اوليا را بوجود آورده‌اند تا والدين را بيشتر و بهتر در امور تربيتی مدرسه‌ دخيل و مشارکت دهند و عرصه‌ای در اختيار آنها بگذارند تا مشکلات را با هم مورد بحث قرار دهند. در شش انجمن اوليای اين مدرسه‌ ـ يک انجمن سوئدی هم وجود دارد ـ مجموعاً 80 خانواده‌ گردهم مي‌آيند. خانواده‌های اقليتها (برای نمونه‌ آلمانی‌ها و فنلانديها) به‌ يکی از انجمنهای موجود ملحق مي‌شوند. هرچند ابتدا در گردهمايي‌ها به زبان مادری صحبت مي‌شد، ولی اکنون به زبان سوئدی در اين تجمعات تبادل‌نظر مي‌شود.

برای اين مدرسه‌ مبادله‌ی دانش‌آموز با مدارس بين‌المللی کشورهای ديگر اهميت زيادی دارد. روی چنين پروژه‌هايي معلمين، والدين و دانش‌آموزان مشترکاً کار مي‌کنند.

با هدف ادغام هر چه‌ سريعترِ محصلين، يک »کارگاه‌ مطالعاتی« وجود دارد که‌ در و حول کتابخانه‌ی بين‌المللی اين مدرسه‌ واقع شده‌ است و با همه‌ نوع رسانه‌ (کامپيوتر، ...) مجهز گرديده‌ است. در اين کارگاه‌ آنچه‌ که‌ در کلاس درس آموخته‌ شده‌، ژرفش مي‌يابد، روی پروژه‌ها کار مي‌شود و يا تکاليف مدرسه‌ انجام مي‌شوند. دسترسی به‌ اين کارگاه‌ با فعاليت و مشارکت و رفتار نيک دانش‌آموز ميسر مي‌گردد. دانش‌آموزان از سوی معلمين زبان مادری، آموزگاران مسئول هر يک از کلاسها، بازنشستگان، دانشجويان، کارآموزان و والدين مورد پشتيبانی قرار مي‌گيرند. هميشه‌ به‌ طور همزمان سه‌ و گاهاً چهار معلم در اين کارگاه‌ تحصيلی و مطالعاتی حضور دارند.

در حال حاضر (سال 2003) 75 درصد دانش‌آموزان خارجی‌تباری که‌ در اين کشور متولد شده‌اند، به دبيرستان راه‌ مي‌يابند (از دانش‌آموزان به‌ دبيرستان راه‌ يافته‌ که‌ پس از تولد به اين کشور مهاجرت کرده‌اند، آمارگيری نشده‌ است). اگر چه‌ اين تعداد به‌ نسبت تعداد سوئديهای راه‌ يافته‌ به‌ دبيرستان (95 درصد) کمتر است، اما همين آمار 75 درصدی هم نشان مي‌دهد که‌ راهی که‌ در اين مدرسه‌ برگزيده شده‌، درست مي‌باشد.